Diversiteit & Participatie

5. Inzetten op een diverse en inclusieve samenleving

De Jonge Democraten omarmen de pluriforme samenleving. Dit is een diverse en inclusieve samenleving waarin veel opvattingen naast elkaar kunnen bestaan: een samenleving die verenigd is in haar verscheidenheid. Ieder mens moet erkend en gerespecteerd worden.

Vrijheid is nodig om zichtbaar jezelf te kunnen zijn en je leven te kunnen leiden zoals jij dat wil. Discriminatie op grond van geslacht, geloof, beperking, seksuele voorkeur, politieke gezindheid en etniciteit is dan ook onacceptabel. Ongelijkheid tussen verschillende groepen in de samenleving moet actief verholpen worden wanneer dit tot ongelijke kansen leidt op basis van deze kenmerken. De overheid, het bedrijfsleven en de maatschappij moeten discriminatie actief bestrijden en voorkomen. Positieve discriminatie is alleen te rechtvaardigen wanneer dit de positie van achtergestelde groepen in de samenleving herstelt en ongelijke kansen verhelpt. Positieve discriminatie kan dus alleen als tijdelijke maatregel gebruikt worden.

Het is belangrijk dat iedereen die zich in Nederland bevindt vertegenwoordigd wordt door de politiek. Een goede representatie van de Nederlandse bevolking is noodzakelijk om de democratie goed te laten werken. Alleen zo kan de vrijheid, het welzijn en de welvaart van iedereen in Nederland beschermd worden. Het is dus belangrijk dat onze volksvertegenwoordiging een diverse groep is, zodat inclusief beleid geschreven kan worden. Institutionele discriminatie, waaronder institutioneel racisme en de heteroseksuele binaire norm moeten actief worden aangepakt, omdat dit groepen in de samenleving achterstelt.

Solidariteit vanuit de samenleving is nodig zodat iedereen zich kan ontwikkelen. In een diverse samenleving is de ontwikkeling van een mens door onderwijs belangrijk zodat iedereen mee kan doen. Daarom moet kansengelijkheid binnen het onderwijs beschermd worden, zodat ieder kind zich volledig kan ontwikkelen. Waar ongelijkheid in kansen optreedt, moet dit tijdig opgelost worden.

5.1 Een open en inclusieve samenleving

De samenleving bestaat uit personen die het beste uit zichzelf en anderen halen. Een samenleving die verenigd is in diversiteit. Mensen die moeilijk volledig kunnen deelnemen aan de samenleving moeten hulp krijgen. Zo maken we een betere samenleving voor iedereen, want elke persoon moet zichzelf kunnen zijn of kunnen worden, ongeacht diversiteitskenmerken. Elke persoon moet volgens de Jonge Democraten de mogelijkheid krijgen om kansen zo goed mogelijk te benutten, ondanks diens persoonlijke situatie. Het is voor ons van belang om de pluriforme samenleving in haar geheel te omarmen en zo rekening te houden met verschillende culturen, levensovertuigingen, meningen, achtergronden en gewoonten. Zo kan een open en toegankelijke houding geboden worden aan iedere persoon. Daarbij is in onze vrije samenleving geen ruimte voor overtuigingen die de vrijheid van anderen beperken. Om dit te waarborgen is het van belang om vroeg te starten met voorlichting over diversiteit en inclusie op scholen, in buurthuizen, op het werk en in de media. Om ieder zo vrij mogelijk te laten leven is het ook van belang dat iedereen uit eigen beweging deelneemt aan de samenleving.

5.1.1 De rol van de overheid en van bedrijven

De Jonge Democraten zijn van mening dat overheden, het bedrijfsleven en het onderwijs mogelijkheden moeten bieden om mee te kunnen doen in de maatschappij. Wanneer personen niet zelfstandig kunnen meedoen binnen onze samenleving moeten overheden sociale voorzieningen aanbieden. Overheden moeten werkgelegenheid waarborgen voor mensen die minder bedeeld zijn en moeten drempels verlagen om actief deel te nemen aan de arbeidsmarkt en het onderwijs. Het bedrijfsleven moet zoveel mogelijk kansen bieden aan iedereen. Bedrijven moeten zich houden aan het diversiteitsbeleid en overheden moeten handhaven op het naleven van het diversiteitsbeleid.

5.1.2 Arbeidsmarktdiscriminatie een halt toeroepen

Iedereen heeft recht op gelijke behandeling op de werkvloer en ook in het zoeken naar een baan. Helaas vindt er nog discriminatie op de arbeidsmarkt plaats. Denken in stereotypes veroorzaakt door onbewuste vooroordelen draagt bij aan discriminatie op de arbeidsmarkt. De Jonge Democraten vinden discriminatie op de arbeidsmarkt onwenselijk, omdat zo niet ieders talent volledig benut wordt en het iemands ontwikkeling in de weg kan staan. Wetgeving moet gemaakt worden om discriminatie actief aan te pakken. Ook moeten onderzoek en instrumenten discriminatie in kaart brengen om gepaste oplossingen te bieden. Daarnaast zijn kennis en bewustwording over arbeidsdiscriminatie van belang om het probleem goed te kunnen aanpakken. Deze maatregelen moeten bijdragen aan het bereiken van een inclusieve arbeidsmarkt: waar ieders talent benut kan worden en iedere persoon zich kan blijven ontwikkelen.

5.2 Kunnen meedoen in de samenleving

De Jonge Democraten zien deelname aan de maatschappij, politiek en economie als een belangrijk middel voor persoonlijke ontwikkeling. Door samen te werken en samen te leven leert men van elkaar, worden vernieuwende plannen ontwikkeld en worden positieve bijdragen aan de samenleving geleverd. Actief meedoen helpt personen en maatschappelijke groepen uit hun isolement. We moeten rekening houden met een aantal ontwikkelingen in onze samenleving waar een gerichte aanpak voor nodig is. Het gaat hier bijvoorbeeld om: het participatieproces van migranten, de sociaaleconomische positie van asielzoekers, de participatie van mensen met een handicap, de emancipatie van LHBTI-personen de gelijkwaardigheid tussen man en vrouw en de positie van sekswerkers.

5.2.1 Participatie en armoede

Armoede ontstaat bij een tekort aan geld, waardoor een persoon minder toegang heeft tot basisbehoeften. Armoede kan leiden tot sociale uitsluiting van mensen, waardoor zij niet volledig kunnen deelnemen aan de maatschappij. De Jonge Democraten vinden dat armoede de ontwikkeling en het welzijn van een persoon zo min mogelijk in de weg moet staan. De Jonge Democraten vinden dat de maatschappij zich moet inzetten om uitsluiting door armoede te voorkomen. Een tekort aan menstruatieproducten kan mensen die menstrueren hinderen in het volledig kunnen deelnemen aan de maatschappij. Daarom is het belangrijk dat menstruatieproducten op scholen en openbare ruimtes gratis aanwezig zijn. Daarnaast vinden de Jonge Democraten het belangrijk dat kinderen altijd moeten kunnen deelnemen aan sociale activiteiten, bijvoorbeeld een schoolreis of sportactiviteit.

5.2.2 Participatie in het onderwijs

De Jonge Democraten vinden dat iedereen veilig en in vrijheid onderwijs moet kunnen volgen. Diversiteitskenmerken zoals seksuele geaardheid, gender, levensovertuiging, afkomst en fysieke of mentale beperkingen mogen een persoon niet hinderen om veilig en in vrijheid onderwijs te kunnen volgen. Leerlingen mogen niet afgewezen worden bij scholen op basis van diversiteitskenmerken in de breedste zin, bijvoorbeeld geloofsovertuiging en beperkingen. Daarnaast zijn de Jonge Democraten voorstander van informatieve seksuele voorlichting op basis- en middelbare scholen. Hierin moeten sociale onderdelen zoals gewenst, ongewenst en grensoverschrijdend gedrag behandeld worden. Naast preventieve maatregelen zijn de Jonge Democraten ook voorstander van het verplicht aanstellen van een vertrouwenspersoon op alle scholen. Scholieren moeten met ieder probleem naar de vertrouwenspersoon toekunnen. De Jonge Democraten vinden het belangrijk dat scholen solidariteit tonen met minderheidsgroepen. Dit kunnen zij bijvoorbeeld doen door deel te nemen aan Paarse Vrijdag, het opzetten en stimuleren van Gender and Sexuality Alliances (GSA’s) binnen scholen of het hijsen van vlaggen als de progress vlag en regenboogvlag.

5.2.3 Participatieproces van migranten

Participatie in de samenleving is de sleutel tot integratie van immigranten. Het volgen van een inburgeringscursus is essentieel om de integratie te stimuleren. Deze cursus richt zich op de Nederlandse taal, cultuur, grondrechten, onderwijs en oriëntatie op de arbeidsmarkt. De inburgeringscursus moet verplicht en gratis zijn. Ook moet de cursus relevant en actueel zijn. De verplichting van deze cursus is nodig om de eerste stap in het participatieproces te garanderen, namelijk communicatie. Het volgen van onderwijs is volgens de Jonge Democraten een belangrijke randvoorwaarde en een visitekaartje voor de arbeidsmarkt. De Jonge Democraten zijn van mening dat individuen erkend moeten worden voor hun kwaliteiten. Participeren betekent ook betrokken raken bij de omgeving. De Jonge Democraten zien cultuurparticipatie en sport als een belangrijk middel. Kunst, cultuur en sport kunnen als verbindende factoren dienen om de betrokkenheid van individuen met verschillende identiteiten en de verbinding met de samenleving te waarborgen. Door initiatieven en projecten die gericht zijn op het uitwisselen van elkaars achtergronden geloven wij dat er wederzijds begrip gekweekt kan worden. De Jonge Democraten zien hier voor de overheid enkel een faciliterende rol weggelegd en legt de verantwoordelijkheid voor de verbinding tussen individuen bij de individuen zelf. De Jonge Democraten zijn voorstander van een diverse wijksamenstelling. De Jonge Democraten steunen echter geen doelgroepenbeleid dat deze diversiteit forceert. De Jonge Democraten spreken zich uit tegen elke vorm van discriminatie in woonwijken. Woningcorporaties zijn vaak het eerste aanspreekpunt voor burgers in gevallen van pesten en discriminatie. Het is daarom wenselijk dat deze woningcorporaties in dit soort gevallen zich bemiddelend opstellen zodat inmenging van de overheid het laatste redmiddel is.

5.3 Volwaardig leven met een beperking

Eén op de acht Nederlanders hebben een beperking. Ze zijn bijvoorbeeld slechtziend, blind, doof, hebben een lichamelijke of verstandelijke beperking of hebben psychische problemen. Mensen met een beperking kunnen niet altijd meedoen in de samenleving. Daarbij lopen zij letterlijk en figuurlijk tegen van alles aan. Een beperking kan verschillende uitdagingen met zich meebrengen. Zo is het voor mensen met een beperking lastig om zelfstandig te reizen in het openbaar vervoer of om een studie te volgen Sinds 2016 geldt het VN-verdrag handicap in Nederland. Het doel van dit verdrag is dat de positie van mensen met een beperking verbetert. De Nederlandse overheden moeten dit verdrag zo breed mogelijk uitvoeren. Mensen met een handicap moeten door zowel overheden, het bedrijfsleven als de samenleving een helpende hand toegereikt krijgen. Zo kunnen zij werken naar hun vermogen, hun talenten benutten en zo een positieve bijdrage leveren aan de maatschappij. Het is van belang dat overheden en het bedrijfsleven gezamenlijk kijken naar wat zij structureel voor deze personen kunnen betekenen. De uitspraken van het College voor de Rechten van de Mens moeten voor overheden bindend worden.

5.3.1 Werken met een beperking

De Jonge Democraten vinden dat de overheid, net als werkgevers en andere partijen in de maatschappij, de verantwoordelijkheid draagt om mensen te helpen bij het vinden van werk en andere noodzakelijke voorzieningen aanbiedt. Dit geldt nog sterker als mensen door een fysieke of psychische handicap niet in staat zijn om zelfstandig een baan te vinden. Uitkeringen geven en deze mensen thuis laten zitten is vaak niet de beste oplossing voor de maatschappij en voor deze mensen. Daarom is het belangrijk dat de overheid via scholing, training, afspraken met het bedrijfsleven en sociale werkplaatsen mogelijkheden biedt voor arbeidsgeschikten met een beperking. Waar dat niet in de reguliere arbeidsmarkt kan worden oplossingen op maat gecreëerd, zoals aangepaste arbeidsplaatsen en beschut werk.

Rechten brengen echter ook plichten met zich mee. Om goed te kunnen meedoen binnen de samenleving is een proactieve houding vereist. Het tonen van initiatief, wilskracht en doorzettingsvermogen zijn hierbij goede eigenschappen. De Jonge Democraten verwachten ook van personen met een beperking dat zij bereid zijn om hun steentje bij te dragen aan de maatschappij als dit binnen hun mogelijkheden ligt. Daar staat tegenover dat zij gegarandeerd begeleiding of een uitkering kunnen ontvangen. Hierbij moet ruimte voor een menselijke maat zijn en moet er afgeweken kunnen worden van starre wet- en regelgeving om maatwerk te kunnen bieden.

5.3.2 Neurodiversiteit

Neurodiversiteit betekent dat er verschillen zijn tussen de breinen van mensen en er dus verschillende manieren van denken en leren zijn. De Jonge Democraten zijn van mening dat neurodivergente mensen in vrijheid en zelfstandig moeten kunnen leven. Waar nodig moeten zij ondersteuning krijgen vanuit de maatschappij, de overheid en het bedrijfsleven. Er moet meer aandacht en bewustwording komen voor mensen die in het neurodivergente spectrum vallen.

Overheden kunnen ondersteuning bieden in de vorm van hulpmiddelen, zoals een hulphond, begeleiding of medicatie. Daarnaast kan ondersteuning geboden worden bij het vinden van passend werk. Iedereen heeft recht op een leefbaar inkomen: als er naast een Wajong uitkering gewerkt wordt, mag iemand daar financieel niet op achteruit gaan. De werkgever heeft een plicht om rekening te houden met neurodivergente werknemers en hen te ondersteunen waar nodig.

Vaak is het beeld van neurodivergente mensen stigmatiserend. Enerzijds zorgt dit ervoor dat neurodiversiteit in een negatief daglicht komt te staan. Anderzijds zorgt dit dat leerlingen zich niet herkennen in het geschetste beeld, waardoor het lang duurt voordat een juiste diagnose gesteld wordt. Neurodivergentie is breed en niet onder standaard kenmerken te omvatten, de een heeft meer nodig dan de ander.

Ook moet er op scholen beter onderwijs komen over neurodiversiteit. Scholen moeten ervoor zorgen dat ook neurodivergente leerlingen zich veilig voelen en alle ruimte krijgen om zich te ontwikkelen. Door tijdige ontdekking van neurodivergentie kan er op tijd gehandeld worden, zodat neurodivergentie de ontwikkeling van het kind zo min mogelijk remt. Dit kan worden gerealiseerd door een check-up van een schoolarts, schoolpsycholoog of de gemeentelijke gezondheidsdienst. Daarnaast is het van belang dat er extra begeleiding en ondersteuning is voor deze leerlingen, door een prikkelarme zone en trajectgroep aan te bieden wanneer nodig. De Jonge Democraten vinden dat ieder kind gelijke kansen moet krijgen in het onderwijs en neurodivergentie niet mag leiden tot een lager schooladvies dan dat het kind aan zou kunnen met ondersteuning.

5.4 Emancipatie van LHBTI-personen

De Rijksoverheid is volgens de Jonge Democraten primair verantwoordelijk voor het voorkomen van discriminatie op het gebied van seksuele geaardheid en genderidentiteit. Sekse is het biologische onderscheid van levende wezens. Gender omschrijft de sociale, psychologische en culturele kenmerken die cultureel met geslacht in verband worden gebracht. Iemand die zich buiten de twee binaire genderidentiteiten identificeert kan zich identificeren als non-binair.

5.4.1 Discriminatie van LHBTI-personen tegengaan

De Jonge Democraten vinden dat de maatschappij, overheden, het onderwijs en het bedrijfsleven verantwoordelijk zijn om discriminatie van LHBTI-personen te voorkomen. LHBTI+ staat voor Lesbisch, Homo, Biseksueel, Transgender, Interseksueel en de + staat voor alle andere mogelijke manieren, gender en seksualiteit, waarop mensen zichzelf kunnen benoemen. Het is van belang dat kinderen al op vroege leeftijd voorlichting krijgen over seksuele en genderidentiteiten. Op die manier leren kinderen al vroeg dat ze de identiteit van anderen moeten accepteren en die van henzelf veilig kunnen uiten.

5.4.2 Verbeteren positie transgenders en transgenderzorg

Om het uiten van identiteit te vergemakkelijken, zijn de Jonge Democraten van mening dat onnodige genderregels die iemand in de weg zitten om hun leven naar eigen wens in te richten, zo snel mogelijk afgeschaft moeten worden. De transitiezorg moet voor iedereen met genderdysforie beschikbaar zijn. Deze zorg moet collectief verzekerd worden. Om wachttijden te verkorten moeten in meer ziekenhuizen behandelingen uitgevoerd kunnen worden en zal ook meer personeel opgeleid moeten worden. Maatwerk moet geboden worden aan elke patiënt, met voldoende psychologische steun. Transitiezorg moet in verlofregelingen opgenomen worden, zodat transgender personen hun baan niet hoeven te verliezen of grote financiële gevolgen ondervinden door hun transitie. De Jonge Democraten vinden dat de Rijksoverheid eindverantwoordelijk is om transitieverlof landelijk te regelen. Transpersonen die geen fysieke transitie willen ondergaan moeten eveneens de kans krijgen om hun genderidentiteit te uiten. Ook non-binaire personen moeten alle opties voor hun transitie tot hun beschikking kunnen krijgen. Zo moet de geslachtsaanduiding in paspoorten ook veranderd kunnen worden zonder juridische processen.

5.4.3 Zichtbaar jezelf kunnen zijn, ook op school

Om discriminatie te voorkomen is het belangrijk dat kinderen eerlijk onderwijs krijgen over hoe de maatschappij eruit ziet en voorlichting krijgen over seksuele geaardheid en genderidentiteit. Wij zijn dan ook voor het aanbieden van onderwijs over diversiteit en inclusie, om op deze manier discriminatie en stigmatisering te voorkomen en emancipatie te bevorderen. De Jonge Democraten pleiten daarom voor een Gender and Sexuality Alliance (GSA) op alle basisscholen, middelbare scholen, mbo’s, hbo’s en universiteiten, om LHBTI-leerlingen en -studenten een veilige plek te bieden.

5.4.4 Rechtsbescherming van LHBTI-personen

Tot slot moet de Rijksoverheid zich ook bij de ontwikkeling van de internationale rechtsorde op internationaal vlak uitspreken tegen de discriminatie van LHBTI-personen in binnen- en buitenland. Nederland moet een veilige plek bieden aan zij die vanwege hun seksualiteit of genderidentiteit vervolgd worden.

5.5 Gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen

De samenleving behandelt mensen van verschillende genders nog steeds ongelijk. Dit komt door stigma’s, aannames en verwachtingen over de genders. Dat moet aangepakt worden, zodat iedereen gelijke kansen krijgt binnen de gehele maatschappij. Iedereen is verantwoordelijk voor het grijpen van kansen die onze samenleving biedt om bij te dragen aan het individueel en gemeenschappelijk welzijn. Wij geloven ook dat de economie ervan profiteert als iedereen actief meedoet.

5.5.1 Anticonceptiemiddelen en abortus

Iedereen moet vrij zijn om te bepalen óf die een gezin start, en ook wanneer die dat gezin start. Anticonceptiemiddelen moeten dan ook voor iedereen toegankelijk zijn. In een heteroseksuele relatie hebben beide partners hier een verantwoordelijkheid in, en dus zijn de Jonge Democraten voorstander om het gebruik van de anticonceptiepil ook bij mannen te stimuleren. Bij een ongewenste zwangerschap moet een vrouw in vrijheid kunnen beslissen de zwangerschap te beëindigen. Demonstreren bij abortusklinieken beperkt de vrijheid van de vrouw en kan ernstige psychologische schade aanbrengen. Het recht op mentale veiligheid weegt zwaarder dan het demonstratierecht. Demonstreren bij een abortuskliniek moet verboden worden, en alternatieve demonstratie locaties moeten worden aangewezen.

5.5.2 Kinderen krijgen

Wanneer men een gezin sticht, vinden de Jonge Democraten het belangrijk dat elke partner gelijk behandeld worden, zodat het krijgen van kinderen niet leidt tot een ongelijke maatschappelijke positie van een van de partners. De Jonge Democraten vinden dat het maatschappelijk geaccepteerd moet worden dat ouders ervoor kiezen minder te gaan werken. Zo moet het ouderschapsverlof uitgebreid worden, zodat beide partners genoeg tijd met hun nieuwe kind kunnen besteden.

5.5.3 Loonkloof tussen mannen en vrouwen

Vrouwen verdienen in Nederland gemiddeld minder per uur dan mannen. Deze loonkloof heeft verschillende oorzaken. Zo werken vrouwen vaker in sectoren die slechter verdienen. Ook werken vrouwen minder vaak in leidinggevende functies dan mannen. De Jonge Democraten zijn voorstander van het bevorderen van de doorstroom van vrouwen naar leidinggevende functies. Vrouwen met kinderen werken vaker in deeltijd, wat ook bijdraagt aan de loonkloof tussen mannen en vrouwen. In deeltijd moet ten alle tijden een vrijwillige keuze zijn, en vrouwen moeten gestimuleerd worden om te blijven werken. Het is gebleken dat het parttime werken voor veel moeders tot nadelige effecten leidt. Zo bouwen zij minder pensioen op, krijgen ze minder vaak promotie, en komen ze na een scheiding vaker in financiële problemen.

5.6 Een vooruitstrevende benadering van relaties en ouderschap

5.6.1 Polygame en meervoudige relaties

Ouderschap in polygame en meervoudige relaties is nog niet geheel vastgelegd. Hierdoor worden ouders in een polygame of relatie niet direct tot ouder verklaard en zorgt dit voor een lange procedure wanneer zij dit wel willen. In Nederland is het niet toegestaan om een polygaam huwelijk te sluiten en staan er zelfs straffen op. Geregistreerd partnerschap met meerdere mensen is ook niet toegestaan. Een samenlevingscontract met meerdere personen kan echter wel, hierbij krijgt enkel de moeder automatisch het ouderlijke gezag en moet de vader het kind erkennen.

De Jonge Democraten zijn van mening dat ieder persoon met meerdere personen tegelijk getrouwd mag zijn of een geregistreerd partnerschap mag aangaan. De wetgeving staat op dit moment nog niet toe een geregistreerd partnerschap of burgerlijk huwelijk met meerdere mensen aan te gaan, dit is zelfs strafbaar. De wet is ingesteld om onderdrukking tegen te gaan binnen een huwelijk of een geregistreerd partnerschap. De Jonge Democraten zijn van mening dat onderdrukking moet worden tegengegaan, waardoor expert extra goed moeten kijken of dit huwelijk of geregistreerd partnerschap op basis van liefde is of op basis van onderdrukking. Trouwen en het aangaan van een geregistreerd partnerschap kan een onderdeel van een relatie zijn. Ieder persoon moet vrij zijn om zelf te bepalen met wie degene trouwt, ook als dat meerdere personen zijn. Op basis hiervan zijn de Jonge Democraten voorstander van het legaliseren van polygame huwelijken.

5.6.2 Modern ouderschap

De Jonge Democraten zijn van mening dat meerouderschap wettelijk toegestaan moet worden. De Jonge Democraten zijn voor meerouderschap van drie tot vier personen waarbij de sociale ouder gelijk is aan de erkende ouder en dus juridisch gezien dezelfde rechten als de erkende ouder krijgt. De Jonge Democraten zijn geen voorstander van het deelgezag, omdat dit de sociale ouder niet erkent en geen juridische bevoegdheden geeft die een erkende ouder wel heeft.

5.7 Prostitutie en verbetering positie sekswerkers

Vrijwel ieder mens heeft behoefte aan contact, intimiteit en seksualiteit. Iedere sekswerker komt tegemoet aan deze menselijke behoeften en kan zo een nuttige rol vervullen in een gezonde samenleving. De Jonge Democraten pleiten ervoor dat prostitutie als een normaal en zinvol beroep wordt gezien, waar elke persoon voor mag kiezen en zich niet voor hoeft te schamen.

Legale prostitutie is van belang voor de veiligheid van sekswerkers. Regulering en controle zijn belangrijk om illegale prostitutie en mensenhandel te voorkomen. De overheid heeft een verantwoordelijkheid in de bescherming van sekswerkers, ook om te voorkomen dat zij in de illegaliteit belanden. Dit kan door middel van wettelijk vastgestelde arbeidsvoorwaarden, collectieve arbeidsovereenkomsten, vakbonden en verenigingen. Ook moet de overheid actief optreden tegen mensenhandel, gedwongen prostitutie en onveilige werkplekken. De Jonge Democraten pleiten daarom voor continue bescherming door politie, veiligheidsinstanties en opsporingsinstanties. Daarnaast is goede opvang en passende nazorg voor slachtoffers van gedwongen prostitutie van groot belang.

5.8 Aanpak seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag

Seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag komen nog op grote schaal voor. Seksueel grensoverschrijdend gedrag betekent alle vormen van seksueel gedrag die over iemands grenzen gaan op fysiek, mentaal en emotioneel vlak. Voorbeelden zijn ongewenste aanrakingen, intimidatie, aanranding en verkrachting. Gedwongen seksuele handelingen die iemand moet uitvoeren, ondergaan of zien vallen onder seksueel geweld. Seksueel geweld wordt ook wel seksuele mishandeling of seks onder dwang genoemd. Vrouwen zijn vaak het slachtoffer van seksueel geweld. Ook personen uit de LHBTIQ+ gemeenschap en mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking hebben vaker te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.

Wanneer seksueel geweld of seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft plaatsgevonden moet het slachtoffer direct serieus worden genomen en moet gepaste begeleiding worden geboden. De Jonge Democraten zijn van mening dat iedere organisatie protocollen moet hebben voor de te nemen maatregelen wanneer er grensoverschrijdend gedrag of seksueel geweld heeft plaatsgevonden. Veel slachtoffers verstijven als er iets gebeurt en zijn niet in staat om dan direct te reageren. Vanuit de omgeving kan de reactie komen van: ‘Waarom deed je niets? en waarom ben je dan meegegaan?’. Deze voorbeelden worden victim blaming genoemd, dit betekent dat de omgeving het slachtoffer de schuld geeft. Bij victim blaming kunnen bestaande gevoelens van schuld en schaamte juist erger worden bij het slachtoffer. De Jonge Democraten vinden wanneer er geen consent is gegeven voor seksuele handelingen dat dit strafbaar is. Door schaamte wordt er vaak geen melding of aangifte gedaan. De Jonge Democraten zijn van mening dat aangifte doen van grensoverschrijdend gedrag of seksueel geweld zo toegankelijk mogelijk moet kunnen, zodat er gepaste begeleiding geboden kan worden. Psychologische begeleiding is essentieel bij het verwerken van seksueel geweld, huiselijk geweld en psychisch geweld en moet beschikbaar en toegankelijk zijn. Daders moeten bestraft worden en psychologische hulp geboden krijgen om herhaling te voorkomen.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld moeten zo veel mogelijk voorkomen worden. Voorlichting geven over gewenst en ongewenst gedrag en hoe men omgaat met anderen is daarin belangrijk. Het plezier in seks moet bij de voorlichting centraal staan. Wederzijdse instemming, respect, gelijkwaardigheid en plezier moeten leidend zijn in seksuele contacten. Communicatie is belangrijk om plezier en grenzen te kunnen aangeven.

Bij seksueel grensoverschrijdend gedrag is er vaak ongelijkwaardigheid door een machtsverhouding of afhankelijkheidsrelatie. Hierbij gaat het veelal om jonge mensen die in een afhankelijke rol zitten en hierdoor zich in een extra kwetsbare positie bevinden. Mensen met macht moeten zich bewust zijn van hun positie en er moeten gedragsprotocollen in iedere organisatie zijn om machtsmisbruik te voorkomen.

De Jonge Democraten zijn voor vertrouwenspersonen waar werknemers naartoe kunnen. Zo wordt grensoverschrijdend gedrag hopelijk zo veel mogelijk voorkomen. Belangrijk is dat er een open cultuur ontstaat waarin mensen zich durven uit te spreken. Seksueel grensoverschrijdend gedrag komt het meest voor in een omgeving waar mensen zwijgen en wegkijken. Daarom zijn de Jonge Democraten van mening dat dit onderwerp op de politieke agenda blijft en zijn de Jonge Democraten voorstander van het permanent instellen van een onafhankelijke regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Daarnaast is het belangrijk dat er wordt geïnvesteerd in de integriteit en sociaal leiderschap van leidinggevende. De Jonge Democraten zijn van mening dat leidinggevenden een beslissende rol spelen om een veilige en open sfeer te maken. Afspraken over omgangsvormen, protocollen, gedragsregels en goede afspraken beschermen de open sfeer en maken duidelijk wanneer er moet worden ingegrepen.

5.9. Een goede integratie van asielzoekers

Asielzoekers bevinden zich in alle landen in een kwetsbare positie. Tijdens hun asielaanvraagprocedure leven ze in onzekerheid over hun verblijfsstatus en deze wachttijd kan in Nederland hoog oplopen. Asielzoekers zitten soms jaren in asielzoekerscentra, zonder te mogen werken en zichzelf te mogen ontwikkelen. Door onderwijs en arbeidsoriëntatie te koppelen aan de al bestaande dagbesteding kan er een positieve bijdrage worden geleverd aan het dagelijkse leven en de toekomst van asielzoekers, ongeacht de plek waar zij uiteindelijk terecht zullen komen. Zo kunnen asielzoekers zo snel mogelijk aan het werk en een bijdrage leveren aan de samenleving en de economie. Voor asielzoekers die niet meteen aan het werk kunnen is dagbesteding met arbeidsoriëntatie een goede optie, mits er op wordt toegezien dat zij niet uitgebuit worden. Hierbij is het van groot belang dat asielzoekers deze dagbesteding in een stabiele omgeving krijgen. De overheid dient daarom te investeren in meer permanente en duurzame asielzoekerscentra waar asielzoekers in de nabijheid van hun familie gebruik kunnen maken van onderwijs en arbeidsoriëntatie. Bovendien zou de toegang tot persoonlijke ontwikkeling en de motivatie tot participatie ervoor kunnen zorgen dat asielzoekers in een later stadium minder moeite zullen hebben met hun inburgeringscursus en de integratie in de Nederlandse samenleving. De overheid, met name de gemeenten, draagt met betrekking tot asielzoekers een grote verantwoordelijkheid als het op de huisvesting en gezondheidszorg aankomt. Het recht op zorg ligt in internationale verdragen verankerd en de Jonge Democraten zijn van mening dat eenieder die zich in Nederland bevindt het recht heeft op goede medische zorg. De toegang tot medische zorg moet uiteraard ook gelden voor (uitgeprocedeerde) asielzoekers. De informatievoorziening over de verstrekking van medische zorg aan (uitgeprocedeerde) asielzoekers zou volgens de Jonge Democraten verbeterd moeten worden. Dit geldt niet alleen voor de informatie die aan de zorgverleners en zorgverzekeraars verstrekt wordt, maar ook de informatievoorziening naar de doelgroep toe. De Jonge Democraten is zich bewust van het belang van een nauwe samenwerking tussen de overheid (met name de gemeenten), zorgverleners en zorgverzekeraars op het gebied van verstrekking van medische zorg aan asielzoekers. De Jonge Democraten willen dat de gemeente met betrekking tot de huisvesting van asielzoekers rekening houden met de omgeving waar zij in terecht komen. In samenwerking met de woningcorporaties kan de overheid nadenken over het aanbieden van verschillende soorten huisvesting voor asielzoekers. Het is wenselijk dat asielzoekers zich binnen een veilige en prettige woonomgeving begeven, waarbinnen zij zich vrijelijk kunnen bewegen. Het is hierbij belangrijk dat de omgeving van asielzoekerscentra betrokken wordt bij de vestiging van asielzoekers om wederzijds begrip te kweken, maar ook het integratieproces effectiever te laten verlopen.