Beginselenprogramma

De Jonge Democraten zijn een sociaalliberale politieke jongerenorganisatie. Zij hebben als ideaal een maatschappij waarin elk individu zich vrij en naar eigen inzicht ten volle kan en mag ontplooien.

1.1 Vrijheid

De Jonge Democraten zijn ervan overtuigd dat een samenleving alleen tot bloei kan komen wanneer mensen de vrijheid hebben om hun leven zoveel mogelijk naar eigen inzicht te kunnen en te mogen vormgeven. Een mens kan in principe zelf het beste bepalen hoe diens leven betekenisvol kan worden vormgegeven. De Jonge Democraten beschouwen politieke, sociale, en economische vrijheid als een cruciale voorwaarde voor individuen om een kwalitatief goed leven te leiden. Door deze vrijheden constitutioneel te verankeren kan een samenleving worden ontwikkeld waarin mensen zich ten volste kunnen ontplooien en hun geluk kunnen nastreven. Zo ontstaat er een pluriforme samenleving waarin iedereen zichtbaar en vrij zichzelf kan zijn. Het is daarvoor niet alleen van belang dat mensen vrij zijn om hun eigen keuzes te maken, maar ook de vrijheid van anderen respecteren.

Deze vrijheden zijn immers niet absoluut. De vrijheid van het ene individu houdt op waar deze die van een ander beperkt. Bovendien vinden de Jonge Democraten dat constitutionele vrijheid, die gewaarborgd moet worden door de grondwet en beschermd door de staat, ook maatschappelijke verantwoordelijkheden met zich meebrengt. Vrijheid is geen vrijbrief voor egocentrisme. Iedereen die vrijheid geniet, dient daar zorgvuldig mee om te gaan en die van anderen te respecteren.

Om het leven zo goed mogelijk vorm te kunnen geven heeft elk individu bepaalde vrijheden nodig. De Jonge Democraten maken onderscheid tussen negatieve en positieve vrijheden. Negatieve vrijheden garanderen dat het individu vrij is om niet vervolgd te worden op basis van identiteit, en vrij is om niet op een andere manier ernstig benadeeld te worden door de invloed van anderen. Positieve vrijheden creëren de kansen waarmee het individu diens leven kan inrichten en ontplooien. Er is een duidelijke balans nodig tussen deze vrijheden omdat ze soms met elkaar in conflict kunnen komen. Individuele vrijheid mag alleen door de overheid beperkt worden wanneer de vrijheid van individuen de vrijheid, veiligheid, of kwaliteit van leven en kansengelijkheid van anderen of de samenleving als geheel beperkt of bedreigt. De Jonge Democraten vinden dat vrijheidsbeperking alleen kan op grond van zwaarwegende argumenten en alleen wanneer alternatieven om de schadelijke effecten van de keuzes van mensen te beperken onvoldoende effectief zijn. Wanneer er redelijke twijfel bestaat over de noodzaak van vrijheidsbeperkende maatregelen verkiezen de Jonge Democraten vrijheid boven al het andere.

1.2 Open democratie en rechtsstaat

De Jonge Democraten zien liberale democratie als de beste staatsvorm om vrijheid, welvaart en welzijn voor allen te garanderen. Een liberale democratie kan alleen bestaan in een rechtsstaat waarin bepaalde noodzakelijke individuele vrijheden zijn gewaarborgd. Onder andere de vrijheid van meningsuiting en informatie, vereniging, en levensovertuiging zijn belangrijke voorwaarden voor een goed functionerende democratie. De overheid dient deze negatieve vrijheden binnen de rechtsstaat ten alle tijden voor iedereen te garanderen, opdat de liberale democratie niet wordt ontwricht.

Liberale democratie als bestuursvorm kan alleen bestaan bij de gratie van een wijdverbreide democratische gezindheid. Voor het individu betekent dat gelijkwaardigheid aan anderen en het accepteren van andere manieren van leven. De Jonge Democraten wijzen discriminatie op grond van ras, geslacht, geaardheid, levensovertuiging of welke oneigenlijke grond dan ook ten sterkste af. Er dienen altijd mogelijkheden te zijn voor burgers om hun stem te laten horen en hun politieke betrokkenheid in de praktijk te brengen, hierbij heeft de overheid een belangrijke faciliterende rol. Een democratische gezindheid ontstaat namelijk vooral door actieve participatie in het democratische proces. De vrijheid van meningsuiting is daarom voor de Jonge Democraten een fundamenteel recht, dat alleen mag worden ingeperkt wanneer er sprake is van expliciet aanzetten tot haat of geweld.

De Jonge Democraten geloven dat oplossingen voor sociaal-maatschappelijke en politieke problemen moeten worden gezocht in het vrije publieke debat. Zij achten het daarbij van belang dat iedereen bereid is om over zijn eigen standpunten in discussie te treden. Een open publiek debat is alleen mogelijk indien iedereen binnen de samenleving de vrijheid en middelen geniet om daaraan deel te nemen. Tegelijkertijd keren de Jonge Democraten zich nadrukkelijk tegen overtuigingen van hen die de vrijheden en rechten van anderen binnen onze samenleving niet erkennen of willen inperken. De Jonge Democraten staan voor een sterke rechtsstaat. Dat betekent dat iedereen gelijk is voor de wet, en dat niemand in Nederland zich buiten deze rechtsorde kan bevinden. In een liberale democratie worden minderheden beschermd tegen een tirannie van de meerderheid. Sommige rechten zijn van een dergelijk belang dat deze niet zomaar geschonden mogen worden door een simpele meerderheid. Dit betekent dat zowel het handelen van de overheid als het handelen van burgers door de wet kan worden beperkt zodra de rechten van medeburgers in het geding komen. Het zijn immers deze mensenrechten die de vrijheid van het individu en minderheden beschermen.

1.3 Internationalisme

Door de toenemende wereldbevolking en mondialisering staat de mens tegenover nieuwe uitdagingen. Politieke, economische en sociale verhoudingen zijn ongelijker geworden, en we hebben te maken met de klimaatcrisis en schaarse natuurlijke hulpbronnen. Deze uitdagingen die landsgrenzen overstijgen, vragen om politieke oplossingen die landsgrenzen overstijgen. Vanuit de overtuiging dat elk mens, waar dan ook, gelijkwaardig is, betekent internationaal denken ook dat we vanuit Nederland voor zover mogelijk wereldwijde kansengelijkheid nastreven.

Er moet een harmonie zijn tussen het streven naar een eerlijke wereld en het beschermen van de belangen van Nederland. Wij zien het bevorderen en behouden van de internationale rechtsorde, handel en internationale samenwerking als drie van de belangrijkste pijlers om dit doel te bereiken.

Ten eerste hechten wij belang aan de internationale rechtsorde. Die willen we bewaken, zodat we op internationaal niveau mensenrechten, vrede en veiligheid behouden en versterken. Dit is immers noodzakelijk voor het creëren van een rechtvaardige en welvarende wereld.

Wij zien de tweede pijler, handel, als onmisbaar punt doordat dit internationale economische groei bevordert, wat tot meer internationale stabiliteit kan leiden. Eerlijke wereldhandel is daarbij een prioriteit, en hier zou altijd naar gestreefd moeten worden. Wij geloven dat dit uitsluitend mogelijk is wanneer er gestreefd wordt naar een zo inclusief en duurzaam mogelijke aanpak – waarbij winst op korte termijn niet voorop staat. De toenemend grote economische ongelijkheid belemmert namelijk een vrije wereld met gelijke kansen en resulteert in steeds extremere politieke stromingen, waardoor aan vrijheid en internationale samenwerking steeds vaker wordt ingeboet. Inclusieve en duurzame economische groei zijn nauw verbonden met stabiliteit en veiligheid.

Tenslotte is internationale samenwerking belangrijk voor de Jonge Democraten. Hieronder valt alles van Europese integratie en ontwikkelingswerk tot buitenlands beleid en internationale militaire samenwerking. Om bovenstaande waarden uit te dragen, kiezen de Jonge Democraten met overtuiging voor samenwerking binnen internationale organisaties, met name binnen de Europese Unie (EU) en de Verenigde Naties (VN). De Jonge Democraten onderstrepen hierbij steeds het belang dat ook de andere landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden adequaat betrokken worden bij internationale samenwerking.

1.4 Ecologie

De Jonge Democraten streven naar een duurzame samenleving. Hieronder verstaan wij een samenleving die voorziet in de behoeften van de huidige generaties, zonder daardoor de mogelijkheden van toekomstige generaties in gevaar te brengen om in hun eigen behoeften te voorzien. Dit betekent dat de huidige maatschappij ernaar moet streven om zo min mogelijk in te teren op eindige natuurlijke reserves, in de breedste zin van het woord. Het milieu kan beschermd worden door op korte termijn bepaalde vrijheden te beperken, die op langere termijn juist vrijheden van de samenleving beschermen. In een duurzame samenleving zijn sociale, economische, en ecologische belangen met elkaar in evenwicht. Sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid moeten het niet afleggen tegen economische groei. Het is de taak van de overheid om economische activiteit op een sociale en duurzame manier actief vorm te geven.

De mensheid richt steeds grotere schade aan het milieu aan. Een aantal effecten, zoals extremer weer en teruggang van biodiversiteit, zijn nu al merkbaar. Een deel van deze effecten is onomkeerbaar. Om een leefbare aarde te behouden voor huidige en toekomstige generaties zijn grote stappen nodig op het gebied van klimaat, biodiversiteit, en verstoring van ecosystemen en natuurlijke ketens. Hiervoor is verregaande samenwerking zowel buiten landsgrenzen als op lokaal niveau nodig.