Migratie & Asiel
Voor je ligt het hoofdstuk over Migratie & Asiel van de Jonge Democraten. Hierin vind je onze belangrijkste standpunten en visie op deze onderwerpen. Ben je geïnteresseerd in specifiekere punten? Kijk dan eens naar onze moties. Mis je iets in dit hoofdstuk of moet er iets anders? Sluit je aan bij de werkgroep en denk mee!
10. Staan voor een eerlijk en humaan asiel- en migratiebeleid
Er zijn weinig onderwerpen die zo’n verstrekkende invloed hebben op de Nederlandse politiek als migratie en asiel, en dat is begrijpelijk. De aangrijpende verhalen van mensen die vluchten voor hun veiligheid of verhuizen voor de liefde raken ons diep. Tegelijkertijd brengen het opvangen, beschermen en integreren van deze mensen uitdagingen met zich mee, waarbij vraagstukken rond economie, huisvesting, onderwijs, integratie en veiligheid samenkomen.
In een beleidsdomein dat zo complex en politiek geladen is, is het niet verrassend dat er soms fouten optreden. Maar zowel Nederland als Europa schieten steeds vaker tekort in het vervullen van de fundamentele verplichtingen die wij hebben ten aanzien van het opvangen en beschermen van kwetsbare mensen. Daarom is er meer nodig dan alleen een verandering van beleid. De Jonge Democraten streven naar ingrijpende verbeteringen in asielprocedures, grensbewaking en terugkeerbeleid. Maar bovenal streven we naar een fundamentele verandering in de manier waarop we denken over migratie.
Te vaak wordt de discussie over asiel en migratie gedomineerd door cijfers en financiën, de Jonge Democraten vinden dat mensen weer centraal moeten staan. Daarom richten wij ons niet alleen op concrete beleidsvoorstellen, maar ook op het leggen van een nieuwe basis voor mensenrechten en waardigheid. Deze basis moet het Nederlandse en Europese beleid doordringen, waardoor een evenwichtige benadering ontstaat die recht doet aan de menselijke aspecten van migratie.
10.1 Toewerken naar een geïntegreerd Europees asielbeleid
Vluchtelingen hebben het onvervreemdbare recht om asiel aan te vragen in Europa, maar momenteel ontbreekt voor velen een veilige en legale route voor hun toegang. De Jonge Democraten pleiten voor een geharmoniseerd Europees asielbeleid dat een alternatief biedt voor illegale migratie. Dit betekent dat vluchtelingen in hun land van herkomst of in regiogebieden waar zij verblijven toegang moeten hebben tot een Europees asielkantoor, waar ze hun asielprocedure kunnen doorlopen. Indien hun aanvraag wordt goedgekeurd, wordt hun reis naar Europa geregeld, wat het risico op gevaarlijke overtochten en mensensmokkel vermindert. Bij de toewijzing van een verblijfsvergunning krijgt de asielzoeker een Europees land toegewezen op basis van draagkracht, capaciteit, aantal asielzoekers per inwoner en de integratiekansen. Deze regeling is expliciet geen verbod op het vluchten naar de EU en daar asiel aanvragen.
Er zullen ook mensen blijven die in de EU asiel aanvragen. Deze mensen verblijven tijdens het doorlopen van de asielprocedure in Europese asielzoekerscentra, waarvan de kwaliteit uniform moet zijn en waar zij recht hebben op opvang, scholing, ontwikkeling en arbeidsoriëntatie, ongeacht de lidstaat waarin zij verblijven.
Om dit alles te coördineren en efficiënt te laten verlopen, stellen we voor de Europese asieldienst op te richten. Dit orgaan zal verantwoordelijk zijn voor het uitvoeren van het Europese asielbeleid en zal onder toezicht staan van de Eurocommissaris voor Migratie, die verantwoording aflegt aan het Europees Parlement. Beslissingen van de Europese Asieldienst worden getoetst aan Europese regelgeving door nationale rechters in het land waar de procedure heeft plaatsgevonden. Met dit geïntegreerde Europese asielbeleid streven we naar een rechtvaardig, effectief en menselijk systeem voor de behandeling van asielzoekers in Europa.
Bij de toewijzing van een verblijfsvergunning krijgt de asielzoeker een Europees land toegewezen op basis van draagkracht, capaciteit, aantal asielzoekers per inwoner en de integratiekansen. Wanneer een procedure door het gebruik van rechtsmiddelen onverwijld langer heeft geduurd dan gewoonlijk wordt er zo veel mogelijk naar gestreefd om de asielzoeker toe te wijzen aan het land waar de procedure doorlopen is. Hiermee worden de integratiekansen vergroot. Iemand met een verblijfsvergunning in een Europese lidstaat heeft het recht op gezinshereniging in die lidstaat.
10.2 Inzetten op effectieve grensbewaking
De Jonge Democraten vinden dat grensbewaking noodzakelijk is in een soevereine Europese Unie. Echter, het mag niet zo zijn dat grensbewaking mensen verhindert om asiel aan te kunnen vragen. De Europese Unie moet erop toezien dat er geen misstanden plaatsvinden aan de grens en dat mensenrechten worden nageleefd. Push-backs en de illegale detentie van vluchtelingen aan de Europese buitengrenzen zijn wat de Jonge Democraten betreft onacceptabel. Hiervoor is een grondige hervorming van Frontex essentieel. De Jonge Democraten willen dat Frontex onder strengere controle van het Europees Parlement komt te staan. Daarnaast moet de primaire insteek van grenscontroles humanitair, in plaats van militair zijn.
10.3 Zorgen voor solidaire asielopvang in Nederland
De Jonge Democraten vinden dat alle gemeenten in Nederland moeten bijdragen aan de opvang van asielzoekers en statushouders. Dit is een verplichting die het Rijk bij gemeenten mag afdwingen. Dit hoeft niet te betekenen dat elke gemeente verplicht een asielzoekerscentrum moet hebben. Middels afspraken tussen gemeenten en binnen samenwerkingsregio’s kunnen gemeenten op een andere manier bijdragen aan de asielopvang.
De plekken waar asielopvang plaatsvindt in Nederland moeten volgens de Jonge Democraten duurzaam zijn. Dit houdt in dat deze locaties niet zomaar mogen worden afgebroken of herbestemd, zelfs niet wanneer het aantal mensen dat naar Nederland komt afneemt. Naast essentiële voorzieningen moeten deze plekken ook toegang bieden tot faciliteiten die een menswaardig en kansrijk verblijf ondersteunen, zoals dagbesteding, onderwijs, psychosociale hulp en werkgelegenheid. Mensen in de asielopvang moeten ook medezeggenschap krijgen over de inrichting van deze plekken.
De Jonge Democraten vinden dat mensen in de Nederlandse asielopvang de mogelijkheid moeten krijgen om vanaf dag één mee te doen. Dit betekent dat mensen meteen toegang krijgen tot Nederlandse taalles, na één maand mogen werken, geen tewerkstellingsvergunning meer hoeven te hebben en de mogelijkheid krijgen om te studeren.
10.4 Oog hebben voor kwetsbare asielzoekers
De reis van mensen die in de Nederlandse asielopvang terechtkomen is vaak een slopend en eenzaam voor mensen die ook nog eens uit traumatiserende omstandigheden komen. De Jonge Democraten zijn zich ervan bewust dat dit extra het geval kan zijn voor gemarginaliseerde en kwetsbare groepen zoals LHBTI-personen en minderjarigen. Deze mensen verdienen dus extra zorg en aandacht voor hun specifieke uitdagingen in de Nederlandse asielopvang.
De Jonge Democraten vinden dat alle plekken voor asielopvang speciale aandacht moeten hebben voor geweld en intimidatie gerelateerd aan gender of seksuele voorkeur. Hiervoor moet op elke locatie professionele psychosociale hulp beschikbaar zijn. Voor alleenstaande minderjarige asielzoekers moet er op elke locatie professionele en individuele begeleiding beschikbaar zijn. Deze begeleiding eindigt niet op een bepaalde leeftijd, maar wanneer een traject gericht op integratie, onderwijs en arbeidsoriëntatie succesvol is doorlopen.
10.5 Meer sturing op arbeidsmigratie
De Jonge Democraten zien arbeidsmigratie als wederzijds voordelig voor de Nederlandse economie en arbeidsmigranten, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Om de rechten van arbeidsmigranten te waarborgen en misbruik door het bedrijfsleven te voorkomen, is er volgens de Jonge Democraten een Europees systeem voor arbeidsmigratie nodig. Arbeidsmigranten kunnen in dit systeem, net als asielzoekers, via een Europees asielkantoor zien of er een geschikte baan voor hen in Nederland is.
Eenmaal in Nederland moeten arbeidsmigranten worden beschermd tegen uitbuiting door werkgevers of uitzendbureaus. Het recht van arbeidsmigranten op huisvesting en goede zorg mag onder geen beding in gevaar komen. Ook mag uitzending van arbeidsmigranten alleen worden gedaan door bureaus die daarvoor Europees gecertificeerd zijn. Daarnaast moet de rechtsbijstand voor arbeidsmigranten toegankelijker en beter gericht op hun unieke uitdagingen en ervaringen worden.
10.6 Een efficiënt en humaan terugkeerbeleid
De Jonge Democraten vinden dat ook uitgeprocedeerde asielzoekers recht hebben op minimale voorzieningen als voedsel, zorg en onderdak. Pas wanneer een afgewezen vluchteling niet bereid is mee te werken aan zijn vertrek mag worden overgegaan tot gedwongen uitzetting. Het is van belang dat de overheid er rekening mee houdt dat het niet altijd de schuld is van de asielzoeker als terugkeer niet mogelijk is. Afspraken met het land van herkomst over ondersteuning van integratie en gefaseerde terugkeer kunnen terugkeer vergemakkelijken. Voor uitgeprocedeerde asielzoekers wordt er gestreefd naar vrijwillige terugkeer. Uitgeprocedeerde asielzoekers die willen terugkeren maar bij wie dit blijvend onmogelijk is hebben na vijf jaren alsnog recht op een verblijfsvergunning, mits zij voldoende hebben meegewerkt aan hun vertrek. Het hangt van de individuele omstandigheden van de asielzoeker af of er alsnog een verblijfsvergunning wordt verleend.